eDziecko, 19.07.2021

autor: Joanna Biszewska 

Cały artykuł pod linkiem: Matki alienatorki. "Dziecko nie chce iść do ojca, karę zapłaci matka"

Fragmenty:

- Dziecko płacze, kiedy przychodzi czas spotkań z ojcem. Po powrocie rzuca w matkę zabawkami, ma żal, że jest zmuszane do tych widzeń. Matka musi wydać dziecko na kontakt, bo takie jest postanowienie sądu. Jeśli tego nie zrobi, zapłaci karę i usłyszy, że jest alienatorką - działaczka ze Stowarzyszenia Pomocy Kobietom i Matkom Eurydyka opowiada o kontrowersyjnej teorii alienacji rodzicielskiej.

Joanna Biszewska: Kiedy dziecko w trakcie rozwodu lub po rozwodzie nie chce spotkać się z jednym z rodziców, ten idzie do sądu, bo uważa, że dziecko jest celowo izolowane przez rodzica sprawującego opiekę tzw. pierwszoplanowego. Mówi się wówczas o zjawisku alienacji rodzicielskiej.

Agata, działaczka Stowarzyszenia Pomocy Kobietom i Matkom Eurydyka: A wie pani, kto jest twórcą teorii alienacji rodzicielskiej?

JB: Amerykański psychiatra, Richard Gardner. Popełnił samobójstwo, zadając sobie śmierć nożem, podobno dlatego, bo nie mógł pogodzić się z tym, że jego teoria alienacji legła w gruzach.

A: Propagował też pedofilię. W jego książkach pojawiają się sformułowania o tym, że "w obecnych czasach dziecko molestowane seksualnie jest powszechnie uważane za ofiarę, ale przecież to dziecko może inicjować akty seksualne poprzez uwodzenie dorosłego", pisał też, że "jeśli matka zareaguje na molestowanie dziecka przez ojca w zbyt histeryczny sposób, należy pomóc jej docenić fakt, że w większości społeczeństw w historii świata, takie zachowania były wszechobecne".

W książce "Sex Abuse Hysteria: Salem Witch Trials Revisited" pisał: "Jestem przeciwko niepohamowanej, moralistycznej i karzącej reakcji wielu członków naszego społeczeństwa w stosunku do pedofilów. Przekracza ona granice tego, co uważam za powagę zbrodni.

JB: Jak u nas dochodzi do tego, że rodzice - najczęściej są to ojcowie - w sądach wykorzystują pojęcie alienacji rodzicielskiej.

A: Kiedy rodzic tzw. drugoplanowy ma wyznaczone spotkania z dzieckiem, ale dziecko z różnych powodów nie chce uczestniczyć w tych spotkaniach, to rodzic sprawujący opiekę pierwszoplanową otrzymuje wniosek z nałożoną karą pieniężnych za to, że nie "wydał/a" dziecka na spotkanie.

Kolejnym krokiem jest wykorzystanie w sądzie pojęcia alienacji, po to, aby ograniczyć władzę rodzicielską rodzicowi - najczęściej matce - za to, że dziecko nie chce wykonywać kontaktów z rodzicem drugoplanowym.

JB: Skoro dziecko nie chce tych kontaktów, to musi mieć ku temu powody.

A: Zazwyczaj jest to przemoc, jakiej doświadczyło dziecko w przeszłości lub było jej świadkiem. Sądy nie biorą pod uwagę więzów rodzica ubiegającego się o kontakty z dzieckiem. Często tych więzi nie ma, a rodzic z premedytacją wykorzystuje kontakty do pozyskiwania nieopodatkowanych środków finansowych i jednocześnie dalszego nękania eks partnerki/żony. Powstało nawet nieformalne pojęcie określające ten stan, to przemoc poseparacyjna.

JB: I jak to wygląda w praktyce. Jeden z rodziców - ojciec bądź matka - zgłasza się do sądu i mówi, że chce ograniczyć prawa rodzicielskie ekspartnerowi, bo uważa, że alienuje dziecko.

Tak. Do naszego Stowarzyszenia zgłasza się dużo matek - w sporadycznych przypadkach są to ojcowie - u których cała strategia procesowa przeciwnej strony jest oparta na tym, żeby udowodnić, że alienują dzieci. I to jest stały punkt strategii procesowej stosowanej przez adwokatów, którzy reprezentują rodziców drugoplanowych.

A: Dziecko ma obowiązek wykonywać kontakty z rodzicem, nawet jeśli rodzic je krzywdzi?

Dziecko nie ma prawa do kontaktu, dziecko ma prawo i obowiązek do kontaktu. Nieważne, co się dzieje i nieważne, jakie zachowania są po stronie rodzica, dziecko musi spotkać się z rodzicem i spędzać z nim czas.

Niewiele jest tak odważnych specjalistów w Polsce, którzy otwarcie mówią, że nie należy podpierać się teorią alienacji, bo została wymyślona na potrzeby procesowe przemocowych rodziców.

JB: Ciężko mi wyobrazić sobie sytuację, że np. kilkuletnie dziecko jest zmuszane do tego, aby spotykać się z rodzicem, który je krzywdzi?

A: Niestety, tak jest od momentu wpisania słów "obowiązek do kontaktu" do Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego (KRO). w 2011 r. po stronie dzieci. Nawet jeżeli rodzic jest podejrzewany o molestowanie i toczy się w tym kierunku postępowanie karne, sąd rodzinny nie wstrzymuje kontaktów.

Zabierane na kontakty weekendowe są nawet dzieci do pierwszego roku życia, a matkom nakazuje się z tego powodu zaprzestanie karmienia piersią. Niestety orzecznictwo polskie stoi na stanowisku, że na dziecku spoczywa bezwzględny obowiązek kontaktu. Rodzi to konkretne dramaty, jak chociażby zabójstwo dziecka w trakcie kontaktów dziecka z ojcem w bawialni, a także wiele innych, z pozoru mniej medialnych dramatów.

"W dzisiejszym cyklu "Matka w sądzie" będzie o kobietach, które mimo tego, że najpierw doświadczają przemocy ze strony partnera, a potem przemocy instytucjonalnej, nadal walczą. Pani Anna Stowarzyszenie Pomocy Kobietom i Matkom „Eurydyka” opisuje historie walki kobiet z systemem o dobro ich własnego dziecka. "Sędziowie sądu rodzinnego mają pięć godzin psychologii podczas studiów" - zwraca uwagę Pani Anna i wskazuje, że regularnie prowadzący sprawy nie znają działania mechanizmu przemocy. Usłyszymy historie z Polski, o dzieciach zmuszonych do kontaktu z drugim rodzicem, nawet jeśli w sądzie zeznawały, że tego nie chciały, albo gdy doświadczały przemocy z jego strony."

artykuł w Wyborcza.pl

autor: Aleksandra Szyłło

Opieka naprzemienna nad dziećmi dla wszystkich rozwiedzionych? A co z noworodkami i przemocowymi ojcami?

Fragmenty:

CO MÓWIĄ MAMY?
działaczki ruchu Mamy Mówią Dość oraz Stowarzyszenia „Eurydyka”

Protestują panie przeciw „zagwarantowaniu równego udziału obojga rodziców w wychowaniu i opiece nad dzieckiem oraz przeciwdziałaniu alienacji rodzicielskiej”. Dlaczego? Dzieciom nie są potrzebni oboje rodzice?

Anna, Stowarzyszenie „Eurydyka”: Druk 63 to projekt nowelizacji zakładający zmiany w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, postępowania cywilnego oraz karnym. Zmierza do obligatoryjnego przyznania przez sądy władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz automatycznego zasądzania opieki naprzemiennej. Zakłada też drakońskie kary – do dwóch lat pozbawienia wolności – dla rodzica, który „utrudnia lub uniemożliwia wykonywanie kontaktów” oraz nawet do 12 lat, jeśli w następstwie takiej sytuacji drugi rodzic targnie się na własne życie.

To jest bardzo szkodliwy projekt, zwłaszcza z punktu widzenia dzieci, których matki uciekły od przemocy. Eurydyka i Mamy Mówią Dość udzielają pomocy setkom takich rodzin. Schemat jest podobny: mąż psychopata, socjopata, narcyz, alkoholik, narkoman albo z zaburzeniami psychicznymi. Znęca się nad rodziną. Po latach ona w końcu robi ten krok i odchodzi. I wtedy sąd nakazuje… regularne widzenia dziecka z ojcem, np. dwa razy w tygodniu. Albo właśnie opiekę naprzemienną! Kobieta zmuszona jest wydawać dziecko na widzenie, nawet jeśli ono absolutnie nie chce tych kontaktów, bo się ojca boi. Dziś za niewydanie dziecka grożą matce kary pieniężne, a według nowego projektu – więzienie.

Kobieta, która żyła w przemocowym związku, jest współuzależniona. Potrzeba dwóch-trzech lat całkowitej izolacji od sprawcy, żeby z tego wyszła. Tymczasem stały, narzucony kontakt sprawia, że nie ma szans z tego wyjść ani ona, ani dziecko. Kuratorzy często zdają się o tym nie wiedzieć. Co z tego, że on chciał usuwać ciążę, a potem ciężarną kobietę bił i wyzywał? Teraz będą się spotykali na widzeniach.

Patrycja, Mamy Mówią Dość: Mój siedmioletni syn chciał wyskoczyć przez okno podczas spotkania z ojcem. Sąd kazał mi wydawać dziecko na widzenia, chociaż wcześniej ojciec znęcał się nad nami. Syn nie chciał jeździć do niego, co sygnalizował przed biegłymi, lecz ci zalecali w takiej sytuacji jeszcze więcej kontaktów. W konsekwencji syn miał myśli samobójcze. Przez trzy lata uczestniczył w terapii, która pomagała mu dochodzić do siebie. Jednak żadna terapia nic nie pomoże, jeśli po każdym spotkaniu z przemocowym rodzicem dziecko wraca do domu emocjonalnie zniszczone.

Zdarza się, że biegli sądowi nie odróżniają symptomów traumy po przemocy od innych zaburzeń. Zarzucają byłym ofiarom zaborczość, nadopiekuńczość, nerwicę czy irracjonalne lęki przed byłym oprawcą. Ponadto biegli sądowi pomijają kwestie przemocy, uzależnień czy zaburzeń osobowości ojców, pomimo że informacja o tym była w aktach sprawy. Jeżeli opinia dziecka co do kontaktów jest inna niż oczekiwania biegłych, robią z niej konflikt lojalnościowy albo podciągają pod syndrom alienacji rodzicielskiej.

Metody przeprowadzanych badań są nieadekwatne do wieku dzieci. Często trwają po kilka godzin, w obcym środowisku, to powoduje wypaczenie wyników. Aby rzeczywiście zbadać strony, należałoby przeprowadzić badanie w naturalnym środowiska dziecka i na kilku spotkaniach. Brak jest też możliwości wglądu w wykonane testy.

Sprzeciwiacie się mówieniu o „alienacji rodzicielskiej”. Dlaczego?

Anna: Termin „syndrom alienacji rodzicielskiej” został ukuty w latach 80. przez amerykańskiego psychiatrę Richarda A. Gardnera i wówczas w USA stał się bardzo popularny. Liczba rozwodów w Stanach lawinowo rosła, jego prace były szeroko cytowane na salach rozpraw i wykorzystywane w walce o dzieci. Chorobowy „syndrom” rzekomo rozwija się u dziecka odizolowanego od jednego z rodziców. Wartość prac Gardnera od lat jest jednak podważana i mocno krytykowana przez środowiska naukowe, to jest człowiek, który m.in. usprawiedliwiał pedofilię. „Syndromu” nie uznaje dziś ani Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, ani Amerykańskie Towarzystwo Medyczne. W lutym 2020 roku Światowa Organizacji Zdrowia zakwestionowała wpisanie „alienacji rodzicielskiej” do spisu zaburzeń i podała, że to narzędzie prawne oskarżanych o przemoc ojców.

W lutym tego roku powstał w polskim Sejmie zespół ds. przeciwdziałania alienacji rodzicielskiej. Tworzy go czterech posłów Konfederacji: Grzegorz Braun, Dobromir Sośnierz, Janusz Korwin-Mikke i Robert Winnicki. Działają pod wpływem silnego lobby grup ojcowskich.

Gosia: To oczywiste, że dla dziecka najlepiej, żeby wychowywali je oboje rodzice. Każda zdrowa i normalna matka chce, by jej dziecko miało dobrą relację z kochającym je ojcem, a nie żeby było pozbawione kontaktu i wsparcia z jego strony. Matce byłoby lżej, gdyby część obowiązków przejął drugi, zaangażowany i odpowiedzialny rodzic. Jednak w sytuacji kiedy rozwód czy rozstanie rodziców jest ucieczką od przemocy i osoby z problemami psychicznymi czy uzależnieniami, najistotniejsze jest zapewnienie dziecku spokoju, bezpieczeństwa i szansy na przewidywalne, radosne dzieciństwo. W imię czego na te dzieci nakłada się przymus regularnych widzeń z osobą, która może je bezkarnie krzywdzić, manipulować nimi, angażować w „wojnę” i chęć zemsty na byłym partnerze, zamieniając ich życie w piekło?

Sądy są zazwyczaj po stronie matek – to powszechne przekonanie w naszym społeczeństwie. Tak nie jest?

Anna: To stereotyp, który od lat nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Za PRL-u i jakiś jeszcze czas potem rzeczywiście tak było, że po rozwodzie niemal automatycznie sąd przyznawał opiekę kobiecie. To były inne czasy, zazwyczaj to mężczyzna odchodził od rodziny i właściwie nikomu do głowy nie przychodziło, żeby oczekiwać od niego, że będzie angażował się mocno w wychowywanie dziecka. Dziś żyjemy w innym świecie, w którym z jednej strony jest wielu wspaniałych, zaangażowanych ojców – czy to w pełnych rodzinach, czy po rozwodach, z drugiej jednak – margines bardzo niebezpiecznych tatusiów, dla których piękne hasła o równoprawnej, nowoczesnej roli ojca są tylko fasadą. Wykorzystują je, by niszczyć: byłą partnerkę, ale też życie dziecka.

W Skandynawii opieka naprzemienna jest często zasądzana.

Anna: Tyle że tam państwo traktuje bardzo poważnie każdy sygnał o przemocy w rodzinie, a sprawcy przemocy są od dziecka bezwzględnie odsuwani. Tam przemocy nie nazywa się „konfliktem” i nie proponuje ofierze mediacji z oprawcą. Tam zdanie dziecka jest brane pod uwagę przez sądy i wszelkie instytucje. Dodatkowo w Szwecji od dawna odchodzi się od klasycznej opieki naprzemiennej na rzecz „gniazdowania”. Dziecko nie musi się przeprowadzać, to rodzice na zmianę się do niego wprowadzają. Po to, by mogło mieć swój pokój, swoje podwórko, na nim kolegów, jedną, oswojoną drogę do szkoły czy na zajęcia pozalekcyjne. Żeby nie musiało zastanawiać się, gdzie dzisiaj śpi, w którym domu zostawiło podręcznik do matematyki czy strój na WF. Bo to dla niego dodatkowa niczym niezasłużona kara.

Gniazdowanie polega na tym, że rodzic wprowadza się do dziecka sam, np. co drugi tydzień. Bez ewentualnego nowego partnera. Kogo u nas stać na takie rozwiązanie? Wymaga ono też ogromnej dozy otwartości ze strony rodziców, również wobec byłego partnera. Żeby nie było tak, że dziecko przez tydzień musi odwieszać ścierkę na kuchenkę, a przez tydzień na drzwi; przez tydzień napełniać czajnik do pełna, a przez tydzień do połowy. Bo „drugi rodzic uczy wszystkiego źle”.

Natomiast wracając do opieki naprzemiennej – ona jest szczególnym dramatem dla dzieci z autyzmem, aspergerem, które szczególnie potrzebują przewidywalności, stałego rytmu, reguł. A wobec takich dzieci również jest orzekana. Według specjalistów absolutnie nie jest też wskazana dla dzieci poniżej czwartego roku życia, które potrzebują stałego głównego opiekuna.

CO MÓWIĄ OJCOWIE?

DZIECKO NA ŚNIEGU

Piotr, oficer WP, zachodniopomorskie: O prawo do opieki nad synem walczyłem w sądzie trzy lata, choć przemoc spotykała go w domu matki, ze strony jej partnera, a raczej jej kolejnych partnerów.

Moja eksżona poznała kogoś, gdy byłem na misji w Afganistanie. Dostałem telefon od rodziców, że podrzuciła im dziecko. Powiedziała, że zostawia na chwilę, ale nie wróciła po Michałka. Miał 3,5 roku. Natychmiast poprosiłem dowódcę, żeby jak najszybciej zrotował mnie do kraju. Po dwóch tygodniach byłem w Polsce.

Po rozwodzie sąd przyznał stały pobyt dziecka przy matce, mnie dano widzenia. Wtedy jej jeszcze zawierzyłem. Mieszkaliśmy nie tak daleko od siebie, Michał regularnie bywał u mnie, głównie w weekendy, na początku ona nie robiła z tym problemów. Długo nie wiedziałem, co się naprawdę u niej dzieje. To mnie najbardziej boli. Wyjechałem jeszcze na kolejne dwie misje, wierząc, że matka się opiekuje synem. Robiłem też kurs oficerski, więc był czas, że późno wracałem do domu. Michał zaczął mówić o tym, co przeżywa, dopiero gdy był już w wieku szkolnym. Tam była przemoc psychiczna, nie jakiś jeden krzyk czy klaps. Michał w końcu opowiedział, jak kolejny partner mojej eksżony wywiesił go za nogi z okna, z pierwszego piętra. Był też zamykany w piwnicy. To był ten moment, kiedy zrozumiałem, że muszę natychmiast ratować dziecko. Wystąpiłem do sądu. Ale walka o to, by syn zamieszkał ze mną, trwała trzy lata.

Była żona zabroniła Michałowi mnie odwiedzać. Jednocześnie od jej sąsiadów wiedziałem, że w ich domu regularnie pojawiała się policja z powodu awantur. Okazało się jednak, że żadne raporty z tych interwencji nie były sporządzane! Ona odwoływała zeznania, chroniła partnera przemocowca.

>>> cały artykuł Joanny Biszewskiej>>>

Ojciec wniósł o finansowe ukaranie matki za utrudnianie kontaktu z dziećmi. Co z tego, że w czasie wyznaczonych przez sąd spotkań z dziećmi był na żaglach w Grecji. Za wyłudzanie nie ma kary. Do jakich jeszcze sytuacji dopuszcza zapis o karaniu grzywną rodziców za brak kontaktów z drugim rodzicem? Postanowiłam to sprawdzić.

Marta samotnie wychowuje dwoje dzieci. Z ojcem dzieci rozstała się kilka lat temu - młodsze miało wówczas półtora roku. Powodem rozstania była przemoc ze strony ojca wobec matki i dzieci, zgłaszana podczas trwania związku do prokuratury.

Po rozstaniu rodziców kontakty ojca z dziećmi sąd ustalił na dwa dni w miesiącu po siedem godzin w miejscu zamieszkania ojca w obecności kuratora sądowego. Po jakimś czasie ojciec wniósł do sądu wniosek o rozszerzenie kontaktów o nocowanie i wakacje oraz o zagrożenie matce grzywną 500 zł za każde naruszenie postanowienia, czyli niewydanie dzieci na spotkanie z nim. 

- Dzieci nie chcą chodzić do ojca i być z nim sam na sam. Zresztą w obecności kuratora też nie chciały. Straszył dzieci, że je zje, ugotuje z nich zupę, złowi na wędkę, bo jest rekinem. Dzieci bały się tych historii. Młodsze miało wówczas trzy lata - opowiada matka, która - zgodnie z wnioskiem ojca - za każde niezrealizowane spotkanie ojca z dziećmi płaci karę grzywny 300 zł.

Grzywny są wyliczane według kalendarza, bez wnikania, czy dzieci były w tym czasie w szpitalu, czy np. ojciec w ogóle był zainteresowany spotkaniami z dziećmi. Grzywna wynosi zazwyczaj od 100 do 500 zł, ale zdarzają się i kary po 3500 zł za jeden kontakt. Grzywny niejednokrotnie przewyższają wysokość alimentów.

"Pojechał w podróż poślubną, ale o grzywnę wystąpił"

- Był taki czas, kiedy nie przychodził na spotkania z dziećmi przez trzy miesiące. Wysyłał tylko maile z pytaniem, czy wydam mu dzieci. Zataił informacje, że w czasie, kiedy powinien spotykać się z dziećmi, miał wieczór kawalerski, swój ślub i podróż poślubną. Domagał się grzywny, twierdząc, że mógł spotykać się z dziećmi. Chciał grzywny nawet za te dni, kiedy dzieci były w szpitalu na planowej kontroli, za dni, kiedy były na urodzinach przyjaciółki, występowały w chórze szkolnym. Wiedział, że to dla dzieci ważne wydarzenia, a i tak wnosił o grzywnę. Skierował sprawę do komornika. Teraz chce ode mnie 12000 zł, w tym też za dni, w które był na studiach podyplomowych i nie przyszedł do dzieci - opowiada nasza rozmówczyni.

Wysokość sankcji za utrudnianie kontaktów z dzieckiem zależy od wielkości majątku osoby uniemożliwiającej kontakty oraz liczby naruszeń orzeczenia o kontaktach.

Zapis o karaniu finansowym rodziców wszedł do kodeksu postępowania cywilnego kilka lat temu za aprobatą ówczesnego rzecznika praw dziecka Marka Michalaka. Rzecznik prowadził w 2014 r. kampanię "Jestem mamy i taty", która miała zwrócić uwagę na problem wikłania dzieci w sprawy rozwodowe rodziców i stawiania ich w sytuacji konfliktu lojalnościowego. Kampania przypominała, że każde dziecko ma prawo do kontaktów z obojgiem rodziców.

Grzywny, czyli finansowe karanie jednego z rodziców za brak kontaktów z drugim rodzicem, wprowadzono po to, aby zmotywować (głównie matki) do nieutrudniania kontaktów z ojcami. Groźba kary finansowej ma powstrzymać kobiety przed chęcią zemsty na byłym partnerze.

Minęło kilka lat od wprowadzenia przepisu i czas pokazał, że przepis chroni kontakty rodzica z dzieckiem, ale przy okazji otwiera drzwi nie tylko do wyłudzeń, ale też, w niektórych przypadkach, pozbawia dzieci podmiotowości.

autor: Magdalena Raducha 16-08-2019

>>> cały artykuł>>>

5-letni Dawid z Grodziska Mazowieckiego. 4-letni Artur z warszawskiego Bemowa. 3-letnia Amelka z Białegostoku. Trójka dzieci, trzy dramaty i trzy wojny. Tylko jedna nie zakończyła się śmiercią.